Oktober 2023, Amsterdam
Museum Zonder Muren heeft een interessante literaire wandeling door een voor mij vrij onbekende wijk in Amsterdam samengesteld. Met oortjes in, onder een niet al te donkere lucht, luisterde ik met veel plezier naar de door hen gekozen literaire fragmenten en de historische context die op verschillende plekken tijdens de wandeling wordt gegeven. Zoals wel vaker tijdens een literaire wandeling is door het huidige decor heen kunnen ‘kijken’ een eigenschap die het genieten van de wandeling makkelijker maakt. Een stad staat niet stil en veel verwijzingen zijn niet direct terug te vinden, met een paar mooie uitzonderingen daargelaten.
De wandeling bestrijkt een klein deel van Amsterdam en het is dan ook best indrukwekkend hoeveel bekende schrijvers hun sporen hebben nagelaten (of in ieder geval een deel van hun leven hier hebben doorgebracht), zoals Nescio en Herman Heijermans en Jacques Presser. Er is in de luisterfragmenten veel aandacht voor de Joodse geschiedenis van de buurt en de verschrikkelijke gebeurtenissen tijdens de oorlog. Dit maakt indruk en gaf me in combinatie met het ‘afsluitende karakter’ van een audiotour en het grijze weer soms een onbestemd gevoel. Een mooi voorbeeld hiervan is bij de Louis Bothaschool aan het eind van de Kraaipanstraat – waar de weg letterlijk stopt – en je een fragment te horen krijgt van Maartje van Tijn.
Tegelijkertijd bevat de wandeling ook de nodige luchtige momenten, zoals het fragment rondom Maarten Spanjer die op pad ging met de melkboer of het verhaal van de operazangeres van Oek de Jong. Een hoogtepunt van de wandeling vond ik ook een woningcomplex van de Amsterdamse Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereniging, met duidelijk de letters ACOB op de gevel en voormalig thuis van Theo Thijssen. Het bijbehorende verhaal is ontroerend en geeft ook een mooi beeld van de armoede die heerste in deze arbeiderswijk. Niet ongenoemd mag ten slotte de aandacht voor Shawky Ezzat blijven. Zowel zijn kunst als zijn gedichten krijgen welverdiend een plek tijdens deze wandeling.
De wandeling is simpelweg de moeite waard. Verwacht geen indrukwekkende zichtbare sporen van literair erfgoed, maar dompel je onder in een wijk met een rijke en boeiende (literaire) historie.
Wandelbeleving: 3 sterren
Zie hier voor meer informatie over deze wandeling.
Foto’s
